Webtoegankelijkheid – zo draag je makkelijk bij aan een inclusiever web

Gemeenten en overheidsinstellingen zijn wettelijk verplicht hun website toegankelijk te maken. Dat betekent dat een website door iedereen goed gebruikt moet kunnen worden. Of je nu slechthorend bent, een zicht van -8 hebt, geen muis kunt gebruiken of niet tegen felle kleuren kunt. Op deze manier proberen we te voorkomen dat mensen met een beperking buitengesloten worden. Maar ook voor mensen zonder beperking is een toegankelijke website vaak prettiger in gebruik. Helaas zien veel bedrijven de noodzaak van een inclusief web nog niet in. Reden om hier verder in te duiken. We spraken met Jacqueline Maschino, die slechthorend is en Renate Roke die autisme heeft, en vroegen hen om tips.

Tip 1: Stel je voor dat je beste vriend(in) ervan afhankelijk is

Stel je voor dat je beste vriend(in) afhankelijk is van toegankelijkheidsvoorzieningen. Omdat ze doof zijn, steeds slechter gaan zien of omdat ze last hebben van ongecontroleerde bewegingen in hun handen bijvoorbeeld. Want wist je dat veel ondernemers nog steeds denken dat de mensen die baat hebben bij goed toegankelijke websites niet tot hun doelgroep behoren? Of dat investeren in digitale toegankelijkheid een kostenpost is die ze nooit terug gaan verdienen?

Stel je eens voor dat je je doelgroep door een paar aanpassingen met >20% kunt vergroten. Wat zou dat voor je omzet doen? Die 20% is namelijk het deel van de wereldbevolking dat een tijdelijke of chronische functionele beperking heeft waardoor ze op websites vastlopen. Ongetwijfeld dat daar ook bezoekers van jouw website toe behoren.

Tip 2: Ga het gesprek aan

Wanneer mensen je benaderen omdat ze op dat moment niet goed van je website of online dienst gebruik kunnen maken, willen ze vaak ook graag proactief met je naar een oplossing zoeken. In sommige gevallen kan het zo simpel zijn als wat langer toegang tot het cursusmateriaal omdat ze wat extra tijd nodig hebben om alle lessen te kunnen volgen. In andere gevallen kan het betekenen dat je een schrijftolk toegang tot videomateriaal geeft om dat te transcriberen. Waarbij het waarschijnlijk goed af te spreken is dat je daarna de beschikking krijgt over de transcripties zodat je daarmee het videomateriaal kunt ondertitelen.

Zo kun je met minimale inspanning van jouw kant een bredere groep mensen bedienen. Klinkt als een win-win, toch? Waarbij de kans ook nog eens groot is dat het je warme aanbevelingen oplevert, want reken maar dat de mensen voor wie je zo het leven makkelijker en leuker maakt actief hun ervaringen uitwisselen.

Tip 3: Ondertitel je video’s

Het ondertitelen van je video’s is de afgelopen jaren echt enorm makkelijk geworden. Je kunt video’s bijvoorbeeld naar YouTube uploaden en voor je ze live zet van ondertiteling voorzien. Deze video legt dat heel makkelijk uit.

Heb je een ander favoriet video platform? Dan kun je alsnog YouTube gebruiken om de ondertiteling te maken. YouTube maakt een redelijke, automatische ondertiteling voor je die je heel makkelijk kunt editen. De timing van de ondertiteling is dan al helemaal voor je uitgeplozen. Je hoeft alleen verkeerd geanalyseerde woorden te vervangen en de juiste interpunctie toe te voegen. Vervolgens kun je het bestand met de ondertiteling downloaden en naar praktisch ieder platform meeverhuizen.

En ben je niet zo handig met online tools of heb je daar eigenlijk geen tijd voor? Besteed het dan uit aan een bedrijf dat zich specialiseert in het transcriberen van gesproken tekst. Of aan een stagiair, student of scholier die digitaal handig is en graag een zakcentje wil bijverdienen.

“Veel slechthorenden gebruiken een mix van luisteren, spraakafzien en ondertiteling om alle nuances van een video te kunnen begrijpen. Je doet ze een groot plezier door de ondertiteling identiek aan de gesproken tekst te houden.”

Jaqueline Maschino, content manager (slechthorend)

Tweet

Tip 4: Gebruik alleen animaties waar het echt waarde toevoegt

Ja, ja, ik vind ze echt ook heel leuk. En ik vind ook dat ze soms net wat luchtigheid toevoegen. En ik snap ook dat een animatie in een element net even de aandacht trekt die het verdient. Maar wanneer zo’n element tot in de eeuwigheid blijft bewegen, kunnen veel mensen zich totaal niet meer concentreren op het consumeren van de content die op die pagina belangrijk is. Dat geldt extra sterk voor mensen met autisme. Maar ook veel mensen zonder officiële diagnose geven aan daar last van te hebben. Het resultaat is vaak dat ze opgeven. En dus niet de doelen bereiken die, als het goed is, voor jullie beiden waardevol zijn. Een aankoop doen, een offerte aanvragen, een vraag stellen aan support.

Kijk dus nog eens kritisch naar je content. Gebruik je animaties? Kijk dan nog eens goed of het daadwerkelijk waarde toevoegt. Of dat het mogelijk afleid van wat echt belangrijk is.

Tip 5: Kies voor een consistente, voorspelbare navigatie

Heb je je ooit afgevraagd waarom Steve Jobs altijd hetzelfde gekleed was? Hij wist dat zijn brein maar beperkt prikkels kon verwerken. Of dat nu informatie tot zich nemen was, keuzes maken of iets heel anders. Hij koos ervoor om zijn dagelijkse budget aan te verwerken prikkels niet op te maken aan voor hem onbelangrijke zaken als het kiezen van kleding. Onze hersenen lijken in dat opzicht heel lui: ze proberen waar mogelijk van alles gewoontes en patronen te maken. Maar eigenlijk is dat ook heel slim. Wat automatisch gaat, kost minder energie. 

Mensen met autisme hebben vaak gemiddeld een lager budget aan prikkels dan ze op een dag kunnen verwerken. Voor hen is het dus extra belangrijk dat zoveel mogelijk zaken voorspelbaar zijn. Dan houden ze meer ruimte in hun hoofd over voor dingen die echt belangrijk zijn.

Door de navigatie op je website voorspelbaar te maken, help je overigens veel meer mensen dan alleen deze groep. Als jij op het laatste nippertje nog iets moet kopen of bestellen, of als je in de stress bent omdat het internet het ineens niet doet, wil je ook niet verrast worden door zogenaamd creatieve navigatie. Dat kan net zoveel stress opleveren als wanneer je al aan de late kant voor de kinderopvang bent, je nog snel even snel iets te eten moet halen voor die avond in de supermarkt en er dan achterkomt dat de supermarkt net die ochtend de indeling weer eens helemaal omgegooid heeft. Voel je ‘m?

Op je website verwachten mensen tegenwoordig dat het logo naar de homepage linkt, maar vinden een specifieke link daarnaartoe in het hoofdmenu ook fijn.  Ze verwachten in het hoofdmenu een link naar de contactgegevens te vinden, en ook een link naar een pagina die iets meer over het bedrijf vertelt. Vind je dat saai en ga je het helemaal anders doen? Dan kan het zomaar zijn dat bezoekers op je site aan het einde van hun keuzebudget zijn en besluiten om eerst maar eens bij je concurrent te kijken.

Tip 6: Test je formulieren

Heb jij het invullen van een formulier wel eens opgegeven omdat het formulier het vertikte om je telefoonnummer of postcode te accepteren? Zo frustrerend! Hoe groot is de kans, denk je, dat zo iemand je zou benaderen om dat te melden? Grote kans dat ze hun tijd en energie gebruiken om bij je concurrent te shoppen….. Voor mensen met autisme kosten dit soort dingen veel extra energie. Maar ook voor mensen met angststoornissen kan dit slopend zijn.

En dat terwijl het heel makkelijk op te lossen is: vraag eens aan een aantal mensen, en dan ook specifiek mensen met een functionele beperking, in je netwerk om je formulieren te testen. Schets ze een scenario waarin je uitlegt hoe en met welk doel jouw website gebruikers op een specifieke pagina met dat formulier terechtkomen. Vraag ze dan het formulier in te vullen alsof ze die persoon in die situatie zijn. Kijk mee zonder instructies te geven. Vraag ze om hardop te denken. Gebruik die input om je formulier gebruiksvriendelijker te maken. Zo kun je bijvoorbeeld de volgorde van de vragen aanpassen, op plekken waar mensen vastlopen extra uitleg toevoegen, en zorgen dat ieder veld een aparte titel. Dan voorkom je dat mensen erop klikken en ineens niet meer weten wat ze daar moeten invullen. Het zal je verbazen hoe vaak dat voorkomt.

“Mensen met autisme kunnen zintuiglijke prikkels vaak minder goed filteren. Wanneer er teveel prikkels tegelijk binnenkomen, hebben ze moeite die te verwerken. Die overprikkeling kan tot heftige reacties leiden. De omgeving kan heel benauwend voelen. Maar het kan ook tot emotionele uitbarstingen leiden.

Website pagina’s kunnen soms veel prikkels opleveren. Denk bijvoorbeeld aan grote (felle) witvlakken met sterk contrasterende kleuren, video’s die automatisch afspelen of dynamische elementen die niet stoppen of niet uitgezet kunnen worden. Maar ook onverwachte verrassingen als een navigatie die niet logisch is of formulieren die niet duidelijk zijn.

Renate Roke, specialist / adviseur webtoegankelijkheid (heeft zelf autisme)

Tip 7: Bied diverse manieren aan om contact op te nemen

Mensen die doof en/of slechthorend zijn geven waarschijnlijk de voorkeur aan geschreven contact zoals e-mail, chat of WhatsApp. Maar ook mensen met angststoornissen vinden geschreven communicatie vaak fijner. Mensen die blind of slechtziend zijn en mensen die digitaal wat minder vaardig zijn geven mogelijk juist de voorkeur aan een telefoontje. Door diverse opties aan te bieden maak je de drempel lager om met je in contact te komen, waardoor ze die bestelling wellicht toch plaatsen, of wat tot een enthousiaste review kan leiden. Laat je je website gebruikers een formulier invullen om met je in contact te komen? Overweeg dan om het telefoonnummer niet verplicht te maken of om aan te geven aan welke manier van communiceren ze de voorkeur geven.

Lang verhaal kort

Achter de schermen wordt er hard gewerkt aan het verbeteren van de toegankelijkheid van WordPress en WooCommerce. En ook steeds meer thema’s en plugin’s voldoen aan de internationale richtlijnen van webtoegankelijkheid (WCAG).

Met de tips uit dit artikel kun je zelf nu ook met allerlei kleine aanpassingen je website voor een veel breder publiek toegankelijk maken. Wereldwijd wordt er op dit moment ingeschat dat zo’n 20-25% van de gebruikers van het internet (miljarden mensen dus) een stuk makkelijker hun doelen kunnen bereiken op websites die aan de internationale toegankelijkheidsrichtlijnen voldoen. 

Ik ken niemand van wie de website perfect is, maar het is denk ik een gezonde gewoonte om er regelmatig wat tijd en energie in te investeren. De kans is groot dat die zichzelf ook nog terugbetaalt. Dus plan een keer een ochtend of middag in om met een bakkie pleur en wat van je favoriete snacks je site na te lopen en te kijken wat je kunt verbeteren.

En heb je vragen, of wil je dat we meekijken, neem dan gerust contact op.

Dit veld is bedoeld voor validatiedoeleinden en moet niet worden gewijzigd.