Misschien denk je dat je je als ondernemer nog niet zo met digitale toegankelijkheid bezig hoeft te houden? Dan weet je vast nog niet hoeveel winst het je op kan leveren. In dit artikel leg ik je uit wat digitale toegankelijkheid is en waar de winstkansen liggen. Maar ook van welke wetten en richtlijnen je je bewust moet zijn.
Met digitale toegankelijkheid kun je op allerlei manieren winst boeken
Ik weet nog dat ik me voor het eerst in digitale toegankelijkheid ging verdiepen. Mijn ogen werden als schoteltjes toen ik de cijfers zag. Niet minder dan 20% van de wereldbevolking heeft namelijk een functionele beperking waardoor ze niet makkelijk het internet op kunnen. Alleen voor die doelgroep is het het dus al waard op je te verdiepen in digitale toegankelijkheid. Maar wist je dat in de praktijk een nog veel grotere groep profiteert van websites die geoptimaliseerd zijn voor webtoegankelijkheid?
Voor ik laat zien waar de winstkansen liggen, zal ik uitleggen wat digitale toegankelijkheid inhoudt.
“Meer dan 20% van de wereldbevolking heeft een functionele beperking waardoor ze niet makkelijk het internet op kunnen. Alleen voor die doelgroep is het het dus al waard op je te verdiepen in digitale toegankelijkheid.”
De betekenis van digitale toegankelijkheid
Bedrijven, organisaties en overheden hebben de afgelopen decennia steeds meer gedigitaliseerd. Informatie die vroeger in een brochure stond, bekijk je nu online. Wanneer je een afspraak wilt maken om een nieuw paspoort aan te vragen, moet je die vaak online inplannen. Dat heeft beslist voordelen. Je kunt die informatie tegenwoordig altijd en overal bekijken. En je hoeft niet te wachten tot een kantoor open is of een uur in de telefonische wachtrij te staan om een afspraak te maken.
Helaas bleek dat veel van deze digitale informatie en diensten niet voor iedereen even goed toegankelijk waren. Gelukkig is daar de laatste jaren meer aandacht voor gekomen. Zo zijn er wetten gemaakt om af te dwingen dat digitale informatiebronnen en tools voor iedereen toegankelijk moeten zijn.
Digitale toegankelijkheid is de mate waarin een digitale informatiebron of tool door iedereen te gebruiken is. Ongeacht eventuele functionele beperkingen. In plaats van digitale toegankelijkheid worden ook termen als webtoegankelijkheid, (web) accessibility en/of a11y gebruikt. A11y is een afkorting van accessibility. De elf letters tussen de ‘a’ en de ‘y’ worden door het getal 11 vervangen en uitgesproken als twee L’en.
“Digitale toegankelijkheid is de mate waarin een digitale informatiebron of tool door iedereen te gebruiken is. Ongeacht eventuele functionele beperkingen.”
Verbeterde webtoegankelijkheid = Verbeterde gebruiksvriendelijkheid voor iedereen
Zoals ik al eerder aangaf, profiteren niet alleen mensen met een officiële diagnose van een goed toegankelijke website. Laat me dat aan de hand van een aantal voorbeelden illustreren:
- Er zijn internationale richtlijnen voor het gebruik van de code die ervoor zorgt dat je website in een browser verschijnt. Is jouw website volgens deze richtlijnen opgebouwd, dan kunnen mensen die voor het gebruiken van het web afhankelijk zijn van een schermlezer en/of braille toetsenbord jouw website ook goed gebruiken. En daardoor klant worden. Maar daarnaast kan bijvoorbeeld spraak gestuurde software van Google, Amazon of Alexa jouw website ook beter analyseren en daardoor je content aanbevelen.
- Door te zorgen dat het contrast tussen je voorgrond- en achtergrondkleuren voldoende is, hoeven mensen die slechtziend zijn minder met hun ogen te knijpen om de tekst te kunnen lezen. Daarnaast hoeft niet iedereen die het zonnetje op de telefoon heeft schijnen eerst de schaduw op te zoeken.
- Door eenvoudigere taal te gebruiken, kunnen mensen die moeite hebben met lezen of zich concentreren ook goed begrijpen wat je te bieden hebt. En dat zijn niet alleen mensen met functiebeperkingen in de hersenen. Denk daarbij ook eens aan een moeder die al nachten nauwelijks geslapen heeft. Of een arts die na zijn derde 24-uurs dienst die week even in het cafetaria uitpuft. Heb jij ooit iemand horen klagen dat een tekst te makkelijk te begrijpen was?
Kortom: door aandacht te besteden aan digitale toegankelijkheid, verbeter je dus eigenlijk voor bijna iedereen de gebruiksvriendelijkheid van je website
“Heb jij ooit iemand horen klagen dat een tekst te makkelijk te begrijpen was?”
Deze winstkansen wil je niet laten liggen
Goed toegankelijk = goed te analyseren voor zoekmachines + betere conversie
Heb je je wel eens afgevraagd wat optimalisatie voor zoekmachines, conversie en digitale toegankelijkheid met elkaar gemeen hebben? Misschien verrast het je, maar ze zijn er allemaal op gericht om drempels weg te nemen:
- zodat de bots van zoekmachines makkelijk de content kunnen analyseren en weten waar je website over gaat;
- zodat bezoekers makkelijk kunnen vinden waar ze naar op zoek zijn en snel en soepel hun doelen kunnen bereiken.
- zodat ook bezoekers met tijdelijke of permanente functionele beperkingen kunnen vinden waar ze naar op zoek zijn en hun doelen kunnen bereiken.
En er is veel overlap tussen de best practices voor ieder van deze expertisegebieden. Denk bijvoorbeeld aan het slim gebruiken van koppen en subkoppen. Of het toevoegen van beschrijvende teksten voor afbeeldingen. Maar ook het gebruik van bulletpoints om teksten makkelijk scanbaar te maken.
Verhoogde loyaliteit
Wist je dat website gebruikers met een functionele beperking vaak loyaal zijn aan bedrijven met websites waar ze een prettige gebruikservaring hebben? Ze zijn zelfs bereid zijn om daarvoor meer te betalen.
Minder risico op reputatieschade
Oké, in Nederland kunnen rechters op dit moment nog niet afdwingen dat je als ondernemer de toegankelijkheid van je website en/of webshop op orde moet hebben. Maar stel je eens voor dat je de naam van je bedrijf terugziet in de media. Omdat er een klacht tegen je is ingediend bij het College voor de Rechten van de Mens. En het bericht gaat viraal. Da’s niet zo goed voor je reputatie. Toch?
Overtuigd van het nut en de voordelen?
Laten we het dan eens over de drie facetten van digitale toegankelijkheid hebben.
Webtoegankelijkheid aanpakken biedt je allerlei soorten winstkansen.
De drie facetten van digitale toegankelijkheid
Bij het maken van een toegankelijke websites of het verbeteren van de webtoegankelijkheid van een website moet je naar alle drie de facetten van websites kijken:
- het ontwerp oftewel de look & feel;
- de code die zorgt dat de website in browsers wordt weergegeven;
- en de content die op pagina’s wordt geplaatst.
In dit artikel wil ik niet voor alle facetten de diepte induiken. Om het overzichtelijk te houden beperk ik me tot het benoemen van een aantal van de meest gehoorde punten.
De 3 facetten van webtoegankelijkheid zijn ontwerp, code en content.
Het ontwerp
Bij het ontwerpen van een nieuwe look & feel is het belangrijk dat je zorgt dat er voldoende contrast tussen de tekst en de achtergrond kleur is. Wij gebruiken hiervoor de contrast checker van WebAim. Pro tip: Check ook gelijk de kleuren van je logo even.
Met de contrast checker van WebAim kun je meten in hoeverre het contrast tussen je voorgrond en achtergrondkleuren voldoende is.
Daarnaast is het belangrijk dat je gebruikers je content tot 200% kunnen inzoomen en dan nog steeds een prettige gebruikservaring hebben. Op je computer kun je dat makkelijk zelf testen door met [ctrl] en [+] tot 200% in te zoomen. Wil je de gebruikerservaring op je mobiel testen, dan kun je bijvoorbeeld in Safari op de twee A’tjes tappen en je site tot 200% vergroten.
De code
Wil je een eerste indruk van hoe toegankelijk de code achter je website is? Daarvoor kun je bijvoorbeeld Google Pagespeed Insights voor gebruiken.
Probeer daarnaast eens of alleen met de [tab] door je site te navigeren. Check eens of je zo een bepaald doel op je website kunt bereiken. Denk daarbij aan het vinden van een bepaalde blog post of het aanvragen van een gratis weggever.
De content
Wanneer je bezoekers je tekst niet begrijpen, kunnen ze je ook niet leren kennen, waarderen en vertrouwen. Zorg dus dat je teksten makkelijk te begrijpen zijn. Ook wanneer je bezoekers zich door een functionele beperking niet goed kunnen concentreren. Of wanneer ze goed maar niet vloeiend Nederlands spreken. Maar ook nadat ze voor de zoveelste keer waardeloos geslapen hebben.
De leesbaarheidstool van de Yoast SEO plug-in laat je zien hoe makkelijk je teksten te begrijpen zijn. Het kan daarnaast handig zijn om je tekst door de Hemingway App te halen. Want hoewel de tool alleen in het Engels beschikbaar is, laat deze tool je met kleurmarkeringen zien welke zinnen te lang zijn. Zo weet je in een oogopslag welke zinnen je moet opknippen.
Hoewel de Hemingway App alleen Engels begrijpt, laat de tool wel zien welke zinnen te lang en veel te lang zijn.
Hiermee heb je een aardige indruk van hoe het er met je website voor staat. Wil je iets meer achtergrondinformatie over alle wetten en regels, lees dan nog even door.
De wetten en regels rondom digitale toegankelijkheid
Het recht op goed toegankelijke websites en online tools is in diverse wetten en richtlijnen geregeld. Dit zijn meest belangrijke.
VN Verdrag Rechten van Mensen met een Handicap
In 2016 is het VN-verdrag over de Rechten van Mensen met een Handicap ook in Nederland van kracht geworden. Daarmee benadrukte de Nederlandse overheid dat mensen met een handicap net zoveel recht als ieder ander hebben om volledig aan de samenleving deel te kunnen nemen.
Wet Gelijke Behandeling/Chronisch Zieken
De volgende stap was het aanpassen van de Wet Gelijke Behandeling/Chronisch Zieken om daarin de VN-afspraken op te nemen. In deze wet staat dat je als aanbieder van goederen en/of diensten ook mensen met een ziekte of handicap in staat moet stellen om zaken met je te doen. De enige uitzondering daarop is wanneer het onevenredig belastend is. Je kunt alleen op dit moment nog niet direct met klachten naar de rechter stappen. Wel kun je een klacht indienen bij het College voor de Rechten van de Mens. En hoewel de uitspraken van die raad niet bindend zijn, leiden ze wel in zo’n 80% van de gevallen tot verbetering van de situatie.
“Wanneer je website of webshop niet goed toegankelijk is, loop je het risico om via het College voor de Rechten van de Mens een klacht aan je broek te krijgen.”
Tijdelijk Besluit Digitale Toegankelijkheid Overheid
In juli 2018 is het Tijdelijk Besluit Digitale Toegankelijkheid Overheid van kracht geworden. Deze Algemene Maatregel van Bestuur is van kracht tot er een permanente Wet Digitale Overheid is. In dit besluit is bepaald dat websites en mobiele apps van Nederlandse overheidsinstanties in een aantal fases aan de door de internationaal geldende WCAG 2.1 toegankelijkheidseisen moeten voldoen.
Web Accessibility Content Guidelines
Al in 1999 heeft het World Wide Web Consortium (W3C) voor het eerst een richtlijn voor het toegankelijk maken van websites en online tools opgesteld. W3C is een organisatie die zich inzet voor het maken en onderhouden van internationale richtlijnen voor het gebruik van de programma code voor websites en online tools. En dat is belangrijk, want gebruikers willen dat een website werkt, ongeacht welke browser ze gebruiken. Het is een beetje te vergelijken met het kiezen van de juiste woorden in een gesprek, brief of artikel. Als je je gedachten niet met de juiste woorden en in een logische volgorde uit, loop je het risico op misverstanden. Zo krijg je niet voor elkaar wat je graag wilt. Zo gaat dat ook met programma code.
De richtlijnen voor digitale toegankelijkheid die W3C heeft opgesteld worden WCAG genoemd: Web Accessibility Content Guidelines. Inmiddels zijn we in versie 2.1 beland.
“Het W3C zorgt dat er duidelijke richtlijnen voor webtoegankelijkheid zijn waar zowel programmeurs van websites als van browsers zich aan kunnen houden.”
Over naar jou
Hoe bewust ben jij bezig met het optimaliseren voor digitale toegankelijkheid? Wil je er meer over leren? Dan kunnen we je de basiscursus web accessibility, een online training van The A11y Collective van harte aanbevelen. En wil je aanpassingen in het ontwerp, de code of de content van je website? Dan staan we natuurlijk voor je klaar.
