Toegankelijk schrijven – Zo help je je bezoekers snel hun doel te bereiken
Toegankelijk schrijven – Zo help je je bezoekers snel hun doel te bereiken
Hoe makkelijk kunnen jouw bezoekers hun doelen bereiken? Je hebt maar één kans om een goede eerste indruk te maken. Zorg dus dat bezoekers snel en makkelijk kunnen vinden wat ze zoeken. Daarmee bouw je vertrouwen op en vergroot je de kans dat ze zaken met je willen doen. In dit artikel geef ik je 7 tips om je content voor iedereen goed toegankelijk te maken.
Maak een titel die een mini samenvatting van je artikel is
Maak je titels betekenisvol. Zo weten je bezoekers in een oogopslag of ze op een pagina hun doel kunnen bereiken. Houd je titels daarnaast kort: 55 tekens is een goede vuistregel. Dan worden ze ook in micro content goed weergegeven. Bij micro content kun je denken aan teasers op categorie pagina’s en blokken met gerelateerde content. Zet liefst de belangrijkste informatie uit je titel vooraan in de zin. Zo kan je bezoeker nog sneller scannen. En ook zoekmachines geven meer gewicht aan de eerste woorden in een titel.
Plaats na je titel een korte samenvatting
Plaats direct na de titel een korte samenvatting met de belangrijkste punten van de pagina. Hierdoor kunnen je bezoekers na het klikken op de titel een iets uitgebreidere indruk krijgen van wat er op die pagina te vinden is. Dat helpt ze om te beslissen of ze echt op de juiste plek zijn. Misschien hebben ze er zelfs wel genoeg aan om meteen tot actie over te gaan. In een goede samenvatting vinden je lezers een antwoord op de belangrijkste W-vragen: wie, wat, wanneer en waarom.
Op nu.nl beginnen alle artikelen met een duidelijke samenvatting. Een goed voorbeeld van toegankelijk schrijven.
Voeg voldoende informatieve subkoppen toe
De Nielsen – Norman Group doet al meer dan 20 jaar onderzoek naar hoe webgebruikers teksten verwerken. Bijna niemand leest een tekst van boven tot onder. De meeste mensen scannen snel en lezen alleen wat hen helpt hun doelen te bereiken. Logisch ook, want lezen op een scherm kost een stuk meer energie dan lezen van papier. Door voldoende en informatieve subkoppen toe te voegen, help je je bezoekers snel en makkelijk de informatie te vinden die ze zoeken.
Gebruik voldoende subkoppen
Gaat een nieuwe paragraaf over een nieuw onderwerp, plaats dan in ieder geval een subkop. Daarnaast is het een goede vuistregel om de tekst tussen subkoppen te beperken tot 250-350 woorden. Zijn je tektblokken langer? Kijk dan of je deze in subonderwerpen kunt opsplitsen. Zo wordt de opbouw misschien ook nog logischer.
Maak je subkoppen informatief
Zorg dat ook je in subkoppen een mini-samenvatting zijn. Maar dan van wat je in de sectie eronder bespreekt. Let er daarbij op dat er in je subkoppen geen informatie staat die je in die sectie verder niet bespreekt. Er zijn namelijk ook bezoekers die je subkoppen helemaal niet lezen.
Bouw je subkoppen logisch op
Met koppen en subkoppen geef je een logische structuur aan de pagina. Zo zie je duidelijk hoe secties met elkaar samenhangen. Kop 1 of H1 is daarbij de belangrijkste kop. Die gebruik je maar één keer in een tekst: voor de titel. Kop 2 of H2 gebruik je voor sectiekoppen. Die kun je dan verder opdelen met H3 – H6. Je hoeft niet alle verschillende kopteksten te gebruiken, vaak heb je aan H1 – H3 al genoeg.
Een logische opbouw van je koppen maakt een pagina niet alleen voor je bezoekers makkelijker te gebruiken. Ook zoekmachines gebruiken je koppen. Ze gebruiken onder andere de tekst in de koppen om te bepalen waar je pagina over gaat. En hoe relevant die pagina voor bepaalde zoekopdrachten is. Daarnaast helpt een logische structuur mensen die van schermlezers afhankelijk te zijn. Zij kunnen onder andere van kop naar kop springen om te vinden waar ze naar op zoek zijn. Voor die laatste groep is het extra belangrijk dat je bij het gebruik van koppen dat je geen stappen overslaat. Spring dus bijvoorbeeld niet van H2 naar H4.
Zorg dat je subkoppen eruit springen
Wanneer je subkoppen goed opvallen, vormen ze een soort visuele ankerpunten voor het oog van je gebruikers. Je kunt dat onder andere doen door:
- een ander lettertype te gebruiken;
- een andere kleur te gebruiken;
- je koppen groter weer te geven.
Maar houd het wel overal op je website consistent en rustig voor het oog. Ga dus niet elke kop een andere kleur geven ‘om een beetje kleur aan te brengen’.
Maak slim gebruik van opsommingen
Net zoals subkoppen, kunnen opsommingen een visueel ankerpunt voor het oog van je bezoekers vormen. Door de bulletpoints, springt zo’n sectie eruit. Volgens onderzoeksbureau Nielsen bekijkt zo’n 70% van de bezoekers van een pagina de opsommingen.
Met deze tips kun je nog meer uit je opsommingen halen:
- Gebruik alleen genummerde lijsten wanneer de volgorde van de items ertoe doet.
- Zet de belangrijkste informatie vooraan, of maak deze vet.
- Zorg dat ieder item te begrijpen is zonder de inleidende zin van de opsomming te lezen.
- Is ieder item een volledige zin, begin dan met een hoofdletter en eindig met een punt. Is ieder item een sectie van een zin, begin dan met een kleine letter en eindig met een puntkomma. Alleen het laatste item eindigt dan met een punt.
Let er bij het opmaken van je pagina’s op dat je opsommingen er ook in de code achter de pagina uit zien als opsommingen. Daardoor kunnen schermlezers herkennen dat het om een opsomming gaat. Veel van deze schermlezers laten dat namelijk aan hun luisteraars weten. Daarnaast kennen zoekmachines meer gewicht toe aan zoektermen in opsommingen.
Heatmap van een pagina van de oude versie van BuroStaal.nl. Bulletpoints en tabellen krijgen veel aandacht. Hier is de informatie makkelijk uit te halen. Maak hier gebruik van als je begint met toegankelijk schrijven.
Voeg bij lange pagina’s een inhoudsopgave toe
Door een inhoudsopgave aan een pagina toe te voegen, kunnen je gebruikers direct zien welke secties relevant voor hen zijn. Ze kunnen dan op een link in die inhoudsopgave klikken en direct naar die sectie gaan. Dat scheelt veel zoeken en scrollen. Naast het gemak voor je gebruikers, wegen ook zoekmachines de tekst van deze links in de inhoudsopgaves mee.
Zorg dat je teksten eenvoudig te begrijpen zijn
Niemand heeft ooit geklaagd dat een tekst te makkelijk te begrijpen is. Iedereen heeft momenten waarop ze zich minder goed kunnen concentreren. Na je vijfde nachtdienst bijvoorbeeld. Of wanneer je in een benauwde en overvolle metro een artikel probeert te lezen. Schrijf voor mensen die basisonderwijs en 2-3 jaar lager beroepsonderwijs gevolgd hebben.
Houd je zinnen kort
Toen ik me in webtoegankelijkheid begon te verdiepen, dacht ik dat ik al best eenvoudig schreef. De Hemingway App en de Yoast SEO leesbaarheidstool dachten daar helaas anders over. In de afgelopen twee jaar heb ik dus veel geoefend met het opknippen van zinnen. Tegenwoordig gaat het bijna automatisch. Mijn pro tip als je zinnen opknipt: begin de tweede en volgende zinnen met een verbindingswoord. Daarnaast is het niet erg om soms een beetje met de officiële grammaticaregels te spelen. Dat voegt ritme aan je zinnen toe en kan je helpen accenten te leggen.
Laat me dat met een voorbeeld illustreren. Dit is de originele zin:
Wanneer je in een benauwde en overvolle metro probeert een wetenschappelijk artikel te lezen kan het gebeuren dat het je, zelfs als je rakettechnologie hebt gestudeerd, het niet voor elkaar krijgt om de essentie uit dat lastige artikel te halen.
En die kun je bijvoorbeeld zo opknippen:
Er kunnen allerlei redenen zijn waardoor je moeite hebt een lastig artikel te begrijpen. Zelfs wanneer je rakettechnologie hebt gestudeerd. Het is namelijk voor bijna iedereen moeilijk om je te concentreren in een benauwde, overvolle metro.
"Mijn pro-tip als je zinnen opknipt: begin na de eerste zin de volgende zinnen met een verbindingswoord."
En dat brengt me bij mijn volgende punt:
Gebruik verbindingswoorden
Verbindingswoorden laten je bezoekers zien hoe de relatie tussen zinnen in een paragraaf is. Ze worden ook wel signaalwoorden of structuuraanduiders genoemd. Door die te gebruiken wordt je tekst makkelijker te begrijpen. De Yoast SEO leesbaarheidstoets raadt je aan om in 30% van je zinnen verbindingswoorden te gebruiken. Er zijn diverse soorten verbindingswoorden:
- tijd: voordat, nadat, eerst, daarna, wanneer, vroeger, later, vervolgens, tenslotte, dan, terwijl;
- plaats: hier, daar, waar, waarin, waarop;
- opsomming: en, ook, ten eerste, ten tweede, vervolgens, daarnaast, ten slotte;
- oorzaak & gevolg: door, doordat, waardoor, te danken aan, zodoende;
- reden & verklaring: want, omdat, daarom, vanwege, immers, namelijk, dus, daardoor;
- voorbeeld & bewijs: bijvoorbeeld, een voorbeeld hiervan, zo, zoals, ter illustratie, daaruit blijkt;
- vergelijking: zoals, zo, evenals, in vergelijking met, soortgelijk(e);
- tegenstelling: maar, echter, hoewel, toch, daarentegen, staat tegenover, tenzij;
- voorwaarde: als, indien, wanneer, mits, tenzij, in geval van, voor het geval dat;
- doel & middel: om te, daarmee, waarmee, opdat, door middel van;
- argumentatie: naar mijn mening, in mijn ervaring, volgens mij;
- samenvatting & conclusie: samengevat, kortom, dus, al met al, vandaar dat, hieruit volgt.
Gebruik de woorden die je (ideale) klant gebruikt
Wanneer je de woorden gebruikt die je vaak bij klanten hoort, is de kans groot dat ook je bezoekers je teksten sneller begrijpen. Daarnaast kun je voorbeelden gebruiken die lijken op waar je klanten tegenaanlopen. Zo zullen je bezoekers zich waarschijnlijk sneller in die voorbeelden herkennen. En, als het goed is, krijgen ze als bonus ook nog het gevoel dat jij ze begrijpt.
Maak je linkteksten betekenisvol
Laten we eerlijk zijn: een platte link (dus HTTP enzovoort) ziet er gewoon lelijk uit. Maar stel je eens voor hoe het voelt om tien van die links achter elkaar te moeten horen als je een screenreader gebruikt. Krijg jij ook al hoofdpijn bij het idee? Koppel die link voortaan liever aan tekst die beschrijft waar je je bezoeker heen stuurt. Dan weet iedereen wat daar voor waardevols te vinden is. En: ook hier kennen zoekmachines weer extra waarde toe aan de tekst die de link beschrijft. Klinkt als een win-win, toch?
Dat waren mijn zeven tips! Ik hoop dat ze je helpen om je teksten voor iedereen toegankelijker te maken.
Geef jezelf de tijd om te groeien en ruimte om het niet perfect te doen
Je kunt beginnen met toegankelijk schrijven vergelijken met leren fietsen of een nieuwe taal leren. In het begin kost het veel inspanning. Na een tijdje wordt het een gewoonte en hoef je er nog nauwelijks over na te denken. En dan nog doe je het niet altijd foutloos. Mijn teksten zijn vast ook nog niet 100% webtoegankelijk. We blijven wel mensen, tenslotte.
Laat me weten hoe het gaat en waar je tegenaan loopt!
